HDP'li Dengir Mir Mehmet Fırat dün "Amerika ve Meksika tipi başkanlık sistemini destekleriz" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Şubat ayında Meksika tipi başkanlık sistemini önermişti. Meksika sistemi başkanın çok güçlü yetkileri nedeniyle "emperyal başkanlık" olarak nitelendiriliyor.
Meksika'da 1917'den bu yana uygulanan "Başkanlık sisteminin" ayrıntıları şöyle:
BAŞBAKAN YOK
Meksika'da "Başbakan" yok. Başkan Yardımcısı da yok. Tüm yetkiler, Başkan'da toplanmış durumda.
BAŞKAN, BİR KERE İÇİN 6 YILLIĞINA SEÇİLİYOR
Meksika'daki Başkanlık sisteminin köşe taşını "tek sefer seçilmek" oluşturuyor. Meksika'da başkan, sadece bir kez bu göreve seçilebiliyor. Başkan'ın görevi ise altı yıl sürüyor.
TEK TURLU SEÇİM; EN ÇOK OYU ALAN BAŞKAN
Meksika'da başkanlık seçimi tek turlu olarak gerçekleştiriyor. En çok oyu alan Başkan adayı seçiliyor.
BAKANLARI DA ATIYOR, AYM HAKİMLERİNİ DE, BAŞSAVCIYI DA
Meksika'da Başkan, neredeyse tüm yönetimini kendisi belirliyor. Başkan'ın, Bakanları, başsavcıyı, Anayasa Mahkemesi Başkanı'nı, Emniyet Genel Müdürünü ve kuvvet komutanlarını atama yetkisi bulunuyor.
MECLİS'E YASA TASARISI SUNABİLİYOR
Meksika Başkanı'nın bir başka yetkisi ise Meclis'e yasa tasarısı sunabilmesi. Başkan'ın ayrıca, Meclis'in geçirdiği yasaları, hatta bütçeyi "veto" yetkisi bulunuyor.
PARTİLİ BAŞKAN, PARTİSİNİN VEKİLLERİNİ DE BELİRLEYEBİLİYOR
Meksika'da Başkan "partili". Üstelik Başkan seçildikten sonra kendi partisinin Meclis için aday göstereceği isimleri belirleme yetkisi de bulunuyor. Sadece vekilleri değil, kendisinden sonra Başkan olacak adayı da belirleme hakkı bulunuyor.
SAVAŞ VE BARIŞA KARAR VEREBİLİYOR
Meksika'da Başkan'ın bir başka önemli yetkisi ise uluslararası anlaşmaları müzakere edebilmesi. Savaş ve barışa da başkan karar verebiliyor.
EMPERYAL BAŞKANLIK
Akademisyenler ve siyasi gözlemciler, Meksika'daki mevcut başkanlık sistemini, Başkan'ın çok güçlü yetkileri nedeniyle "emperyal başkanlık" olarak nitelendiriyorlar.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder