Emperyal Başkanlık: Erdoğan'ın önerdiği, HDP'li Fırat'ın 'destekleriz' dediği Meksika başkanlık sistemi

Hürriyet/Haber7/Başka Haber foto: Enrique Peña Nieto-Meksika Başkanı

HDP'li Dengir Mir Mehmet  Fırat  dün "Amerika ve Meksika tipi başkanlık sistemini destekleriz" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da Şubat ayında Meksika tipi başkanlık sistemini önermişti. Meksika sistemi başkanın çok güçlü yetkileri nedeniyle "emperyal başkanlık" olarak nitelendiriliyor.

Meksika'da 1917'den bu yana uygulanan "Başkanlık sisteminin" ayrıntıları şöyle:

BAŞBAKAN YOK

Meksika'da "Başbakan" yok. Başkan Yardımcısı da yok. Tüm yetkiler, Başkan'da toplanmış durumda.

BAŞKAN, BİR KERE İÇİN 6 YILLIĞINA SEÇİLİYOR

Meksika'daki Başkanlık sisteminin köşe taşını "tek sefer seçilmek" oluşturuyor. Meksika'da başkan, sadece bir kez bu göreve seçilebiliyor. Başkan'ın görevi ise altı yıl sürüyor.

TEK TURLU SEÇİM; EN ÇOK OYU ALAN BAŞKAN

Meksika'da başkanlık seçimi tek turlu olarak gerçekleştiriyor. En çok oyu alan Başkan adayı seçiliyor.

BAKANLARI DA ATIYOR, AYM HAKİMLERİNİ DE, BAŞSAVCIYI DA

Meksika'da Başkan, neredeyse tüm yönetimini kendisi belirliyor. Başkan'ın, Bakanları, başsavcıyı, Anayasa Mahkemesi Başkanı'nı, Emniyet Genel Müdürünü ve kuvvet komutanlarını atama yetkisi bulunuyor.

MECLİS'E YASA TASARISI SUNABİLİYOR

Meksika Başkanı'nın bir başka yetkisi ise Meclis'e yasa tasarısı sunabilmesi. Başkan'ın ayrıca, Meclis'in geçirdiği yasaları, hatta bütçeyi "veto" yetkisi bulunuyor.

PARTİLİ BAŞKAN, PARTİSİNİN VEKİLLERİNİ DE BELİRLEYEBİLİYOR

Meksika'da Başkan "partili". Üstelik Başkan seçildikten sonra kendi partisinin Meclis için aday göstereceği isimleri belirleme yetkisi de bulunuyor. Sadece vekilleri değil, kendisinden sonra Başkan olacak adayı da belirleme hakkı bulunuyor.

SAVAŞ VE BARIŞA KARAR VEREBİLİYOR 

Meksika'da Başkan'ın bir başka önemli yetkisi ise uluslararası anlaşmaları müzakere edebilmesi. Savaş ve barışa da başkan karar verebiliyor.

EMPERYAL BAŞKANLIK

Akademisyenler ve siyasi gözlemciler, Meksika'daki mevcut başkanlık sistemini, Başkan'ın çok güçlü yetkileri nedeniyle "emperyal başkanlık" olarak nitelendiriyorlar.